LOSSERSE MEINKE VAN OENEN HOOPT WATERVRAAGSTUK OP TE LOSSEN MET ALGEN

Ontzilten met 'groen goud'

LOSSERSE MEINKE VAN OENEN HOOPT WATERVRAAGSTUK OP TE LOSSEN MET ALGEN

Ontzilten met 'groen goud'

De 19-jarige Twentse studeert technische bestuurskunde met een focus op scheikundige systemen aan de TU Delft. “Die combinatie vind ik heel interessant. De UT viel daarom af.” Zelf komt ze uit een ondernemersgezin, hoewel haar vader op latere leeftijd VMBO-docent bedrijfseconomie werd. Haar moeder werkt lang bij het Waterschap, waardoor ze op jonge leeftijd al in aanraking komt met wateruitdagingen. Ze is op het gymnasium een goede leerling maar wel van de ‘zeventjes’. “Ik was altijd redelijk snel uitgekeken op een onderwerp, of beter verveeld, en vond iets anders dan weer interessanter. Zo kreeg ik trouwens wel een breder beeld van wat er allemaal mogelijk is.”

Ze is nu eerstejaars aan de TU Delft, waar zij koos voor de modules energie en industrie; het blijkt een warm bad: “Het is uitdagend, maar leerzaam en er gebeurt hier van alles.”

Wetskills Water Challenge USA 2023
Inmiddels grossiert zij in prijzen en awards, zoals de IARC Young Scientific Award, de ScienceMaker Award (tweemaal), de Dutch Junior Water Prize , de eerste prijs voor de nationale duurzaamheidsolympiade INESPO en voor de United Nation's Gamechanger Challenge 2023. Die laatste onderscheiding bracht haar in New York voor de Wetskills Water Challenge USA 2023, waar vijf internationale teams aan deelnamen om hun ideeën te presenteren en verder te ontwikkelen onder begeleiding van experts uit de watersector. Dit alles in het kader van de internationale waterconferentie van de Verenigde Naties, die tegelijkertijd plaatsvond in New York.

Aan de UN Gamechanger Challenge deden meer dan 200 universitaire teams uit 60 verschillende landen mee, vertelt zij: “De top vijf mocht naar de Wetskills UN Challenge in New York. En die heb ik uiteindelijk met mijn team gewonnen.”

Biologisch proces
De innovatieve kracht van het idee is om algen in te zetten om water te kunnen ontzilten. “Het is een nieuwe manier van ontzilten gebaseerd op het biologische proces van zeewater-algen die zout kunnen opnemen. Onderscheidend hierbij is dat de algen zuurstof uitstoten en CO2 opnemen, daarnaast is al het algenafval dat gecreëerd wordt biomassa dat geupcycled kan worden. Precies het tegenovergestelde van wat de huidige, mechanische processen doen. Dit biologische proces met algen is daardoor veel efficiënter en een stuk milieuvriendelijker”, aldus de Losserse studente die in New York hoge ogen gooide, omdat de projecten van de concurrentie meer klimaatadaptief en dus reactief waren van opzet: “Terwijl ons concept ook de oorzaak van het watertekort aanpakt: het versterkte broeikaseffect. Doordat de algen in grote hoeveelheden CO2 opnemen gedurende het proces geeft dat een positief ecologisch effect. Maar akkoord, het blijft lastig om het in een pitch van twee minuten helemaal precies te laten zien. Ook omdat er nog geen prototype is. Het is in ieder geval onderscheidend doordat we vanuit een natuurlijke manier werken in plaats van het ‘old school’ mechanische en industriële. Het is een hele andere manier van denken.”

"Het is uitdagend, maar leerzaam en er gebeurt hier van alles"

Kansrijke eigenschappen
Algen noemt ze inmiddels ‘het groene goud’, mede door de veelzijdigheid en kansrijke eigenschappen. De zogenaamde halofiele algen, die in extreem hoge zoutconcentraties kunnen overleven en zich vermeerderen vormen de kern. Van Oenen: “Niet voor niets noem ik de algen altijd het groene goud in pitches. De eigenschappen zijn breed toepasbaar, je kunt ze als voedingssupplementen gebruiken maar ook als grondstof om biodiesel van te maken. Dat gebeurt bijvoorbeeld binnen mijn idee: de biomassa die ontstaat uit de algen is daar geschikt voor.” Bovendien is de inzet van algen om zout aan het water te onttrekken een veel milieuvriendelijker techniek. “Nu vindt ontzilting plaats door omgekeerde osmose. Echter, in dat proces komt veel CO2 vrij, schadelijk afval en het is kostbaar. Halofiele algen stoten bij het proces namelijk geen CO2 uit maar zuurstof. Terwijl de methode naast duurzamer ook goedkoper is dan conventionele ontziltingsmethoden, door de relatief simpele installatie.”

Milieu beschermen
Het Algaenius team bestond naast Meinke ook uit drie ervaren ingenieurs, die haar voor de challenge waren toegewezen door Wetskills: Ayanda Mafunda, Mare de Wit en Samah Iqtaish. Zij hielpen haar met het verder uitwerken van haar project. De andere vier finalistenteams uit de Filipijnen, India, Niger en Zuid-Afrika presenteerden stuk voor stuk interessante ideeën. “Maar ik had wel het gevoel dat wij een goede kans hadden, omdat mijn benadering anders is en niet alleen gericht op klimaatadaptatie maar ook mitigatie: het nemen van maatregelen om het milieu te beschermen. Het is toekomstbestendiger en innovatiever.” In eerste instantie zal het met algen ontzilte water voornamelijk worden gebruikt in de mijnbouw, de industrie en landbouwactiviteiten.

Meinke van Oenen: “Theoretisch klopt het. Het is ook gevalideerd door experts op het gebied van biologische processen. Maar om het te bewijzen en te implementeren heb je eigenlijk een grootschalige pilot nodig. Dit zou kunnen in een vergelijkbare, bestaande constructie zoals een waterzuiveringsinstallatie.” Overigens zou een proeffabriek volgens het onderzoek van het team binnen een jaar operationeel kunnen zijn. Zover is het nog niet maar er is al steun van Novel-T en de Twente Board. Zelf blijft Meinke er overigens nuchter onder. Naast de schoenen lopen is er niet bij: “Ik heb van huis uit geleerd dat je niet tegen mensen moet opkijken of neerkijken, maar ze gewoon moet aankijken. Ik laat me ook niet snel van de wijs brengen. Maar fanatiek ben ik wel. Dat heb ik van mijn vader, die voetbaltrainer is en daar ben ik heel blij mee.”

Wat de toekomst betreft heeft zij nog wel wat ‘ideetjes’ dus in dat opzicht valt er nog wel innovatie van haar te verwachten. Maar toch, eerst dit project afronden. “Omdat ik hoop zo te kunnen bijdragen aan dat water weer een zekerheid wordt voor iedereen. Dankzij die algen. Zo zie je maar weer dat de innovatieve technieken van de toekomst in de natuur te vinden zijn. Ik heb altijd ervaren dat in de natuur veel, bijzonder slimme mechanismen te vinden zijn, waar wij nog veel van kunnen leren. Dat is heel fascinerend.” En waar is Meinke zelf over vijf jaar te vinden? “Ik hoop aan de rand van een van de ontzilting-pilots waar het watervraagstuk wordt opgelost.”