Zelfdenkende software wordt, zo blijkt uit onderzoek, het meest toegepast in de telecom- en IT-sector. Maar het bedrijfsleven heeft AI breed ontdekt. Zie de klantenkring van Contict, dat adviseert bij het implementeren van ICT-oplossingen: MKB-bedrijven die actief zijn op het gebied van onder meer transport en logistiek, industrie tonen interesse. Ook zorg- en welzijnsinstellingen zien de kansen, zegt salesmanager Ruben Baanstra.

‍

‍Efficiënt

Baanstra en collega Rocío Platier Luna (marketing) werken met Copilot, de AI-tool die vorig jaar maart door Microsoft werd geïntroduceerd. Ontworpen voor Microsoft 365- applicaties en -services, Edge en Windows. Platier Luna: “ Je gebruikt het onder meer bij mailverkeer, de tool doet daarbij ook schrijfsuggesties en kan bovendien een compleet verhaal simuleren.” Dat neemt gebruikers veel werk uit handen. “ Je mailt wel met mij, maar ik hoef het zelf niet meer te doen. Copilot neemt een deel van de correspondentie over.” Kortom: AI stelt bedrijven in staat om meer te doen in minder tijd. En dat is tegelijk misschien wel het grootste voordeel van deze programma’s op het gebied van kunstmatige intelligentie. Het aantal gebruikers groeit dan ook enorm. Dat is trouwens niet zonder risico’s voor werknemers: zo ontsloeg de Amsterdamse tech-gigant Bird onlangs 90 van de 570 werknemers. Hun taken worden overgenomen door AI. De ontslagen vielen vooral bij de verkoopafdelingen. Zo bedreigend hoeft het even wel niet te zijn, meent Baanstra: de vrijkomende uren kunnen goed worden gebruikt voor het uitvoeren van andere taken. Hij wijst daarbij op de krapte op de arbeidsmarkt: “Je krijgt er als werkgever geen extra mensen meer bij, je zult het met je huidige personeel moeten doen. Dan heb je AI-tooling nodig, daarmee kun je méér doen met hetzelfde aantal mensen. Zo’n app schrijft bijvoorbeeld een business­plan in tien minuten!”

Zelfdenkende softwareprogramma’s

Dat is ook de boodschap van Edward Niemeijer van het AI Expertisecentrum in Enschede: ondernemers kunnen het zich niet veroorloven om AI te negeren. Dat kan zelfs een bedreiging voor de continuïteit betekenen, want zelfdenkende software werkt zó snel dat je niet meer kunt concurreren met collega’s die wél volop zelfdenkende softwareprogramma’s toepassen. Die bedrijven zijn niet alleen sneller, maar ze doen het ook met minder mensen. Niemeijers dringende boodschap: “ Verdiep je in de mogelijkheden! ” En die toepassingen zijn uitbundig. Hij laat zijn toehoorders tijdens trainingen regelmatig versteld staan: “ Allemachtig, ik wist niet dat het al zó ver was, reageren ze dan.” Hij werkt veel met ChatGPT, dat razendsnel door ontwikkelt. Zó snel, dat hij één dag in de week moet vrijhouden om de ontwikkelingen bij te houden en nieuwe tools te testen. En dat is geen luxe…

Een voorbeeld van hoe snel het gaat: wellicht in de loop van dit jaar komen er nieuwe videomogelijkheden beschikbaar via Open AI, het bedrijf dat onder meer ChatGPT heeft ontworpen. Niemeijer is er super- enthousiast over: “ Je kunt er straks waanzinnig gave films mee maken. Het niveau komt dicht in de buurt van echte speelfilms: bioscoop­ kwaliteit!” Heel geschikt voor bijvoorbeeld instructievideo’s en productintroducties. Desnoods met je mobieltje te maken. Wie nieuwsgierig is geworden moet even ‘Sora’ intikken, adviseert hij. Daar zijn indrukwekkende voorbeelden te vinden. Niemeijer komt nog even terug op de effecten op de werkvloer door de snelle opkomst en groei van AI-toepassingen: daarmee hoeft je baan niet in gevaar te komen, als je er maar voor zorgt dat je je eigen specifieke vakkennis weet toe te passen om de juiste vragen te formuleren als input voor een chatbot. Die domeinkennis is goud waard. Want alleen specialisten weten de goede ‘prompts’ te formuleren voor snelle, adequate reacties, legt hij uit. “ Want als je de tooling verkeerd aanstuurt, krijg je ook een verkeerd antwoord.” 

AI gemeengoed

De ontwikkelingen op dit gebied gaan razendsnel, constateren ook Rocío Platier Luna en Ruben Baanstra van Contict. “ Over een jaar is AIgemeen goed in het bedrijfsleven. De vraag uit de markt blijft groeien, innovaties als AI worden steeds meer ingezet.” Complexe taken als besluitvorming, het herkennen van patronen en het verbeteren van klantinteracties worden steeds meer het domein van zelfdenkende software. Bovendien wordt AI steeds toegankelijker voor een breder scala aan bedrijven. Het krijgt inmiddels in allerlei branches voet aan de grond. Een voorbeeldje: “ Een installateur meldde zich bij ons, hij wilde AI toepassen voor toolboxmeetings over de veiligheid binnen z’n bedrijf. Zodat ze zelf de verslagen niet meer hoeven uit te typen en digitaal kunnen delen.” Baanstra en Platier Luna adviseerden hem om Copilot toe te passen.

Wel even opletten: wie AI implementeert, moet een duidelijke rechtenstructuur ontwerpen om te vermijden dat de hele bedrijfsvloer mee kan kijken met alle data. Bijvoorbeeld om de jaarcijfers even tevoorschijn te toveren uit de map van de directeur. Want een app als Copilot is in feite een personal assistent. Baanstra: “ Dat betekent dat je de datasecurity goed moet definiëren, AI moet worden beheerd.” Dus duidelijk aangeven waar je mag kijken, maar ook waar je niet mag aankomen… Hij meldt ook een bijzondere toepassingsmogelijkheid: AI helpt mee om hackers buiten de deur te houden. Een vorm van digitale criminaliteit waar steeds meer bedrijven mee geconfronteerd dreigen te worden. “ AI is uitstekend in staat om dat te monitoren. Het hoeft niet te slapen, wordt nooit ziek, kent geen slechte dagen, staat 24/7 op scherp. Mocht er ’s nachts een hackpoging worden gedaan, dan kan AI dat onmiddellijk detecteren en reageren.” Anderzijds: hackers werken ook met AI, de wereld van de digitale criminaliteit evolueert óók. Het is een kat en muisspel: wie is slimmer?

Stroomverbruik

Een wat onbekend nadeel van AI is dat het een enorme hoeveelheid stroom verbruikt. Neem ChatGPT: één enkele trainingssessie betekent zo'n 500 ton CO2-uitstoot. Dat staat gelijk aan duizend auto's die duizend kilometer rijden. Ruben Baanstra: “ Dat wordt ook het probleem, dat hoge energiegebruik. Al die datacenters worden aangesproken bij een prompt. Je krijgt gemiddeld in tien seconden een reactie, ga maar na hoeveel rekenkracht dat vergt.” Edward Niemeijer knikt bevestigend: “ Als je zeer begaan bent met het milieu, kun je AI op dit moment beter even overslaan.” Maar, zegt hij erbij: de apps werken steeds efficiënter en vragen steeds minder energie. Zo is het nieuwe model van ChatGPT al 50 procent zuiniger dan de voorganger. En die ontwikkelingen staan niet stil. “Neem een oudere auto, die rijdt ook lang niet zo zuinig als de huidige types. Kortom, AI kost nog heel veel stroom, maar ’t wordt beter! ”  

‍