Met de nieuwe rapportageverplichting, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) ontstaat er een nieuwe groene urgentie. Dit betekent niet alleen een hele mond vol, maar ook een nieuwe blik op de zaak. Walter Faaij, corporate antropoloog, wist tijdens de Masters of IKT vanuit waarden en principes de aanwezigen aan te zetten tot nadenken. Want wie impact maakt in zijn/haar bedrijf draagt ook bij aan de regio.

Uitdaging als gemene deler
Wat maakt het dan zo interessant voor een antropoloog als Walter om zich te buigen over duurzaamheid? De implementatie van duurzaamheidsprincipes in bedrijven is niet enkel een technische aanpassing, maar een culturele sprong in het diepe. De taak van een antropoloog in bedrijfscontexten is het observeren en interpreteren van culturele dynamieken. Duurzaamheid moet gezien worden als een proces van iedereen binnen de organisatie. Dat kan door waarden en principes te ontwikkelen die verder gaan dan omzetgroei en winstmarges. Juist dat vraagt om verandering.

Liminaliteit en verandering
Verandering brengt vaak onzekerheid met zich mee. Volgens Walter ook wel het liminale stadium, het tussenin zijn waar oude gewoonten niet meer dienen en nieuwe nog niet volledig zijn geadopteerd, zijn hoop, vrees en verwarring normaal. Bedrijven die deze fase erkennen en beheren, zijn beter in staat om door de onvermijdelijke weerstand heen te werken. Duurzaamheid is meer dan een technische of economische kwestie; het is een cultureel en moreel vraagstuk dat vraagt om een diepgaande heroverweging van waarden en gedragingen. Door duurzaamheid te omarmen als een kernonderdeel van de bedrijfscultuur en een inspirerend verhaal te vertellen, overleven en participeren bedrijven in een ecologisch bewuste wereld.

Culturele verschuiving in organisaties
Met een afvalbak met afvalscheiding op kantoor ben je er niet. De echte uitdaging ligt in het veranderen van de bedrijfscultuur. Dit vereist meer dan alleen het implementeren van nieuwe regels of technologieën; het vereist een fundamentele verschuiving in hoe werknemers en leiders denken, maar vooral ook handelen, aldus Walter. Duurzaamheid als eigenbelang is hierbij een krachtige motivator. Er wordt erkend dat het in ieders voordeel is – voor huidige en toekomstige generaties. Wat bedrijven kan helpen is een inspirerend duurzaamheids-/veranderingsverhaal te creëren dat hun organisatie uniek maakt. Een soort visie/missie, maar dan over de voetafdrukken die men achterlaat. Duurzaamheid vraagt om een verhaal dat niet alleen logisch is, maar ook emotioneel resoneert. Het maakt de noodzaak tot verandering helder. Op een manier die motiverend en begrijpelijk is voor iedereen binnen de organisatie.

Strategieën voor duurzame verandering
Een duurzame bedrijfsvoering begint bij jezelf. Dat zou je tenminste denken. Het is daarin vooral handig om ook te kijken of jíj de aangewezen persoon bent om dit aan te jagen. Misschien heb jij wel een aantal ‘groene rebellen’ rondlopen. De transitie naar een duurzamere bedrijfsvoering faciliteer je succesvol met deze ‘rebellen’, zo stelt Walter. Individuen die duurzaamheid omarmen en binnen hun organisatie promoten, geven praktische handvaten die duurzame bedrijfsdoelstellingen en visies begrijpelijk maken. Zij kunnen anderen inspireren en helpen om de nieuwe normen te verspreiden. Bovendien is het cruciaal om deze veranderingen te verankeren in alle aspecten van de organisatie – van beleid tot dagelijkse praktijk.

Ook na 17.00 uur
Actie ondernemen voor een duurzame wereld wordt steeds essentiëler, zo getuigd ook de nieuwe rapportageplicht. Het beeld van smeltende ijskappen staat helder op ons netvlies. Maar in Twente voelt een smeltende ijskap letterlijk een ver van ons bed show. Tot het moment dat de zomer zich weer aandient en de Regge en Dinkel weer lager staan dan gehoopt. Dan wordt ook in Twente de confrontatie duidelijk en de drang naar duurzaam ondernemen weer top of mind. Door actief bij te dragen aan elkaars waardeketen, leggen we de vinger op de zere plek. Noaberschap met een groen tintje. Precies daarom is CSRD iets wat ons de komende jaren allemaal aangaat, vrijwillig of verplicht. Walter Faaij: “Juist de dagelijkse keuzes en de levensstijl van iedereen is daarin cruciaal. Als we willen wonen en leven zoals gewenst, dan moet dat binnen de grenzen van milieubewuste beslissingen. Daar is individueel besef voor nodig.”  

‍